گرانش یا جاذبه، پدیدهای است که در آن همهٔ اجسام جرممند یکدیگر را جذب میکنند. تأثیر گرانش بر این اجسام، یعنی تأثیر جذب یک جسم جرممند، جسم جرممند دیگر را، به صورت وزن رخ مینماید. از آشناترین نمودهای گرانش فرو افتادن سیب از درخت است. پدیدهٔ گرانش معمولاً در مقیاسهای بزرگ یا خیلی بزرگ هنگامی که جرمِ دستکم یکی از اجسام درگیر خیلی زیاد است رخ مینماید. بنابراین نمودهای گرانش در حرکت اجسام آسمانی و مسیر سیارهها به گرد خورشید دیده میشود.
بهطور کلاسیک، گرانش یکی از چهارنیروی اصلی طبیعت (سه نیروی دیگر: الکترومغناطیس، نیروی هستهای ضعیف و نیروی هستهای قوی) شمرده میشود. از میان این نیروها، گرانش از همه ضعیفتر است از این رو در فرایندهای ریز-مقیاس که نیروهای دیگر حضور فعال دارند، اثر گرانش کاملاً قابل چشمپوشیاست. در فیزیک معاصر نظریه نسبیت عام برای توضیح این پدیده بکار میرود، اما توضیح کمتر دقیق ولی سادهتر آن در قانون جهانی گرانش نیوتون یافت میشود. در اکثر فعالیتهای روزمره، از جمله فرستادن موشک به فضا قانون جاذبه عمومی نیوتن کاملاً کارآمد است. هرجرم ذرهای جرم ذرهای دیگر را درراستای تقاطع آنها با نیرویی جذب میکنداین نیرو با حاصلضرب جرمها متناسب است وبامربع فاصله آنها رابطه عکس دارد. این قانون از قوانین بنیادی فیزیک است.
برای اندازهگیری شتاب ثقل از ابزاری به نام گرانشسنج استفاده میشود.
منشاء گرانش:
نیروی گرانش چگونه به وجود می آید؟چگونه انتقال می یابد ؟آیا ذره ای برای انتقال آن وجود دارد؟ یکی از مشکلاتی که نیوتون با ارائه نظریه گرانشی خود با آن مواجه شد این بود که منشاء نیروی گرانش شناخته شده نبود و او نمی دانست عامل به وجود آمدن نیروی گرانش بین دو جسم چیست نیروی گرانش در حضور یک جسم هر چند سنگین وجود نداشت ونیوتون توجیهی برای به وجود آمدن نیروی گرانش با حضورحتی ذره ای بسیارکوچک نداشت وی ذره ای که این نیرو را منتقل می کند و خود فاقد جرم وانرژی است واز نظر الکتریکی ذره ای خنثی است را گراویتون نامید ولی کسی تا کنون موفق به آشکار سازی آن نشده و حضور آن در هیچ آزمایشی به اثبات نرسیده است و سوالی که پیش می آید این است که آیا این ذره وجود دارد ؟نسبیت عام این ابهامات را بر طرف می کند خمیدگی فضا – زمان در حضور یک جرم را جایگزین گرانش می کند ودیگر نیاز به اثبات وجود ذره ای به نام گراویتون نیست تاثیر گرانشی که نیوتون از آن سخن گفت در حضور تنها یک جسم نیز وجود دارد وتنها ما هستیم که این نیرو را احساس نمی کنیم.
گرانش، نیروی مرموزی است که هرچند نظریه نسبیت عام انیشتین ، آن را به خوبی توصیف میکند؛ اما منشا آن کماکان ناشناخته است. آیا میتوان جهتگیری آرایش اطلاعات اجسام مادی را درفضا عامل گرانش دانست؟
اگرچه نیروی جاذبه ابتدا توسط فوانین نیوتون و سپس نسبیت عام انیشتین به خوبی توصیف شد، با این وجود ما هنوز نمیدانیم چگونه خواص بنیادین جهان با هم ترکیب میشوند و این پدیده را ایجاد میکنند. قوانین نیوتن و انیشتن به ما میگویند که گرانش چگونه عمل میکند اما از منشأ پیدایش آن چیزی بیان نمیکنند.
دانشمندان، رویکرد جدیدی را برای توصیف نیروی جاذبه پیشنهاد می کنند. این که جاذبه گرانشی ممکن است ناشی از جهت گیری آرایش اطلاعات اجسام مادی در فضا باشد.
نظرات شما عزیزان: